Những năm gần đây, nhiều vụ cháy rừng đã xảy ra, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống con người và động vật. Do đó, vấn nạn cháy rừng đang trở thành chủ đề mà mọi quốc gia phải đối mặt. Một trong số biện pháp để giải quyết vấn đề này đó là sử dụng hệ thống cảnh báo cháy rừng.
Tóm tắt nội dung
Hiện trạng cháy rừng và tác hại to lớn của chúng
Diện tích rừng bao phủ hiện nay trên Trái Đất còn lại rất ít. Không nói đến đâu xa, tại Việt Nam, rất nhiều khu rừng của nước ta bị thiêu rụi. Điều đặc biệt là dường như cứ mỗi năm tỷ lệ cháy rừng lại tăng lên. Chẳng hạn vào tháng 10 năm 2019, diện tích rừng bị cháy lên đến 2,7 nghìn ha, gấp 3,6 lần năm 2018.
Bên cạnh đó, các quốc gia khác trên thế giới cũng đang đau đầu với tình trạng cháy rừng. Miền Tây Canada với hơn 1.000 đám cháy, trong đó có hơn 350 đám cháy xảy ra tại British Columbia. Khoảng 5.000 hecta rừng bị cháy tại Tây Ban Nha. Hay mới đây, vụ cháy rừng xảy ra tại đảo Maui, Hawai của Mỹ đã làm thiệt hại đến thiên nhiên và con người.
Theo các chuyên gia, chính sự biến đổi khí hậu đã làm các đám cháy diễn ra nhanh hơn, dễ lan hơn và khó dập tắt hơn. Thế nhưng chính điều này đã dẫn đến những tác hại không lường cho cuộc sống con người, chẳng hạn:
- Làm mất cân bằng sinh thái, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.
- Làm các tình trạng thiên tai, hạn hán, lũ lụt diễn ra mạnh mẽ và thường xuyên hơn. Gây ra hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu.
- Đặc biệt, cháy rừng dẫn đến biến đổi khí hậu, biến đổi khí hậu lại khiến tình trạng rừng bị cháy diễn ra mạnh mẽ hơn. Từ đó tạo thành một vòng luẩn quẩn khiến tình trạng này khó khắc phục, ảnh hưởng mạnh mẽ đến đời sống con người.
Hệ thống cảnh báo cháy rừng – thiết bị giúp giảm nguy cơ rừng trọc

Đứng trước những hiểm họa đã kể trên, nhiều quốc gia đã suy nghĩ biện pháp nhằm ngăn chặn và khắc phục cháy rừng. Một trong số đó là tạo ra các thiết bị cảnh báo cháy rừng. Vậy hệ thống cảnh báo cháy rừng là gì?
Đây là tổ hợp nhiều thiết bị được lắp đặt và kết nối với nhau tạo thành một hệ thống. Hệ thống này hoạt động với chức năng phân tích, đánh giá và giám sát mọi chỉ tiêu nguy cơ gây nên sự bùng cháy rừng. Điều đặc biệt là chúng hoạt động hoàn toàn theo nguyên tắc liên tục và tự động.
Hiện nay thiết bị này được ứng dụng rất nhiều trên các cánh rừng, nguyên nhân là vì:
- Thiết bị có khả năng cung cấp các chỉ số môi trường cho người sử dụng. Các chỉ số đó có thể là các yếu tố như bức xạ, hướng gió, mưa, nhiệt độ, không khí, nhiệt độ đất,…
- Chủ động phát ra tín hiệu cảnh báo khi có đám cháy. Bên cạnh đó, thiết bị còn giúp người dùng dễ dàng xác định vị trí và khả năng lan cháy. Từ đó có thể đưa ra những phương án xử lý cháy hiệu quả nhất.
- Nhờ có các chức năng khẩn cấp và phần mềm phân tích nên thiết bị giúp các đơn vị phòng vệ rừng phối hợp nhanh chóng và hiệu quả hơn.
- Mọi dữ liệu do thiết bị đo và giám sát được có thể lưu thành hồ sơ để làm cơ sở cho công tác bảo vệ rừng. Từ đó giúp bảo vệ tốt nhất các nguồn tài nguyên rừng, đảm bảo mặt kinh tế và môi sinh cho con người.
- Thiết bị có hệ thống BIM/CIM 2D hoặc 3D giúp tích hợp với các lớp dữ liệu địa chất, hình thành các lớp giám sát tối ưu tài nguyên môi trường. Từ đó giúp thiết bị thực hiện các phép đo một cách chính xác, nhanh chóng.
Một số hệ thống cảnh báo cháy rừng thường gặp
Hiện nay các thiết bị cảnh báo cháy rừng rất đa dạng, tuy nhiên chúng đều có 1 điểm chung, đó là được sản xuất dựa trên các chỉ tiêu giám sát. Các chỉ tiêu đó gồm quang năng (bức xạ mặt trời), nhiệt độ tại hiện trường, tốc độ gió và hướng gió, mưa, nhiệt độ đất, đô ẩm.
Một số thiết bị cảnh báo cháy rừng phổ biến hiện nay có thể kể đến phương tiện bay không người lái, thiết bị cảm biến và máy ảnh kỹ thuật số (Camera) hoặc vệ tinh. Tuy nhiên được ưa chuộng nhất tại Việt Nam vẫn là sử dụng thiết bị cảm biến và máy ảnh kỹ thuật số.
Nguyên nhân bởi vì việc sử dụng vệ tinh thiếu sự chủ động. Bên cạnh đó, hình ảnh được trích xuất từ vệ tinh chỉ cho ta đôi phần phiến diện và độ chính xác không quá cao. Chúng ta chỉ nên sử dụng vệ tinh khi kết hợp với thiết bị cảm biến không dây.
Mặt khác, máy bay công nghệ không người lái có chi phí đầu tư ban đầu cao. Bên cạnh đó, thiết bị phải phụ thuộc vào các cảm biến lắp đặt trên cây truyền dữ liệu. Như vậy, tổng kết lại, thiết bị cảm biến quang học và camera vẫn là hệ thống báo cháy rừng ưa chuộng nhất hiện nay.

Lời kết
Chúng ta nên ý thức được sự nguy hiểm của cháy rừng và ngăn chặn, khắc phục tình trạng này càng sớm càng tốt. Tốt nhất là nên lắp đặt các hệ thống cảnh báo cháy rừng. Đừng quên truy cập vào Nhựa Sài Gòn nếu có nhu cầu đọc các thông tin khác nhé!