Việt Nam đã và đang hướng tới mô hình nông nghiệp xanh. Một mô hình nông nghiệp thân thiện với môi trường và con người, hướng tới việc tái sử dụng chất thải hữu cơ từ sản xuất, bảo vệ tài nguyên, hệ sinh thái chung… Tuy nhiên, mô hình này vẫn còn một số hạn chế, chưa được áp dụng rộng rãi ở nước ta. Vậy nông nghiệp xanh là gì? Một số mô hình nông nghiệp xanh tiêu biểu? Cùng theo dõi bài viết dưới đây!
Tóm tắt nội dung
Nông nghiệp xanh là gì?
Nông nghiệp xanh có thể được hiểu là nền nông nghiệp sản xuất áp dụng đồng bộ các quy trình, công nghệ sử dụng hợp lý, tiết kiệm vật tư đầu vào cho sản xuất nông nghiệp, sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Nền nông nghiệp xanh hướng đến việc nâng cao tính cạnh tranh của nông sản, phát triển những công nghệ xử lý và tái sử dụng các phế thải, phụ phẩm, giúp cho người nông dân có nguồn thu nhập ổn định, chất lượng cuộc sống tốt hơn, bảo vệ tài nguyên và hệ sinh thái nông nghiệp.
4 Mô hình nông nghiệp xanh tiêu biểu hiện nay
Mô hình trồng rau thủy canh
Trồng rau bằng phương pháp thủy canh (Hydroponics) là một mô hình quen thuộc với mọi người, bạn có thể áp dụng ngay tại ngôi nhà của mình. Chỉ cần có một không gian thoáng mát, ánh sáng như sân thượng, ban công, góc nhà gần cửa sổ… là bạn đã có thể tự tay trồng rau sạch cho chính gia đình mình.
Mô hình trồng rau thủy canh quy mô công nghiệp đang được nhiều người hướng đến. Nó không chỉ giúp ta thu về rau sạch mà nó còn có chi phí duy trì thấp nhưng lợi nhuận cao, nhu cầu của thị trường về rau sạch chưa bao giờ hết.
Nuôi trồng thủy canh, rau xanh cá sạch (Aquaponics)
Aquaponics là hệ thống tự động rau thủy canh hữu cơ organic và nuôi cá tại nhà, với tiêu chuẩn 3 không: không dùng đất, không cần tưới, không phân bón nhưng vẫn có rau xanh, cá sạch để ăn hàng ngày.
Hệ thống rau xanh, cá sạch là hệ thống tự trồng rau thủy canh hữu cơ và nuôi cá sạch tuần hoàn khép kín tại nhà. Thay vì bổ sung phân bón và các hóa chất để nuôi cây, chất thải cá qua bộ lọc vi sinh bị oxy hóa nhờ quá trình nitrat hóa chuyển thành chất dinh dưỡng để nuôi cây. Rễ cây sau khi hấp thụ các chất dinh dưỡng sẽ lọc sạch nước trả lại cho bể cá. Nước này có thể được tái sử dụng vô thời hạn và chỉ khi bị bốc hơi mới cần thay thế. Quá trình này được lặp đi lặp lại tạo thành hệ Aquaponics tuần hoàn khép kín.
Với cơ chế vận hành khép kín, có thể nói rằng Aquaponics chính là công nghệ, cách dọn vệ sinh hồ cá tự động. Phương pháp làm sạch hồ cá tự động, bạn được cung cấp rau sạch hữu cơ thủy canh để ăn.
Công nghệ Aquaponics ngày càng phổ biến tại Việt Nam và trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Israel, châu Âu…
Du lịch gắn với nông nghiệp xanh
Ứng dụng du lịch gắn với nông nghiệp xanh đã đem lại hiệu quả kinh tế, xã hội cho nhiều địa phương và doanh nghiệp. Điều này không chỉ làm cho sản phẩm du lịch thêm phong phú, hấp dẫn mà còn đem lại thu nhập tốt hơn cho người nông dân.
Hiện nay, một số tour du lịch gắn với vùng trung du, vùng núi phía Bắc đã khiến cho tour trải nghiệm trở nên lý tưởng, hấp dẫn hơn bao giờ hết. Có thể kể tới như thăm quan nông trường Mộc Châu, du lịch ngắm ruộng bậc thang, thăm quan bản làng tại Hòa Bình, Sơn La, Lào Cai, Lai Châu…
Tại miền trung, du khách trong nước lẫn quốc tế cũng rất thích thú với trải nghiệm du lịch các hoạt động nghề nông ở Hội An: làng rau Trà Quế, làng gốm Thanh Hà, làng rau An Mỹ, làng chài Cù Lao Chàm, làng bắp Cẩm Nam…
Mô hình này không chỉ đem đến cho du khách cơ hội giải trí, thư giãn, hoạt động rèn luyện thể lực, gần gũi với thiên nhiên và trải nghiệm cuộc sống nhà nông mà nó còn góp phần phát triển du lịch vùng miền cũng như tăng thu nhập cho người nông dân.
Mô hình cánh đồng mẫu lớn
Mô hình cánh đồng mẫu lớn thường được áp dụng cho các cây lương thực như lúa mì, lúa gạo… Mô hình này là sự liên kết các đối tượng lại với nhau và có sự tham gia của Nhà nước để khắc phục các hạn chế của cuộc cách mạng xanh.
Người nông dân sẽ được hỗ trợ các loại máy móc, kỹ thuật trồng trọt hay được giúp đỡ về đầu tư định kỳ. Việc áp dụng mô hình cánh đồng mẫu lớn sẽ làm giảm diện tích đất canh tác bừa bãi, từ sự tham gia của Nhà nước sẽ đảm bảo an toàn về mặt môi trường sinh thái.
Mặc dù chưa phải hình thức tối ưu cho nền nông nghiệp xanh nhưng nó có sự đa dạng về sinh thái, giảm thiểu được các mô hình canh tác dày đặc xen lẫn, ảnh hưởng đến môi trường.
Nền nông nghiệp xanh mang lại cho ta và môi trường những gì?
Nhờ hạn chế tối đa sử dụng hóa chất nông nghiệp và tái sử dụng chất thải từ nông nghiệp vào quá trình sản xuất mà nông nghiệp xanh mang lại cho ta những lợi ích như:
- Giảm phát thải và tác động của các hóa chất độc hại
- Bảo vệ môi trường và sức khỏe của con người
- Tạo ra sản phẩm sạch đảm bảo an toàn sức khỏe
- Hệ sinh thái được cân bằng và duy trì đa dạng sinh học: việc hạn chế sử dụng hóa chất sẽ giúp ổn định hệ vi sinh vật có lợi trong đất, làm cây phát triển theo chiều hướng tự nhiên hơn
Tuy nhiên, nông nghiệp xanh cũng tồn tại một số hạn chế:
- Vì nó còn khá mới lạ, chưa được phổ biến và áp dụng rộng rãi nên nhiều người nông dân vẫn đang loay hoay tìm hiểu chứ chưa đưa vào áp dụng được
- Tốn nhiều thời gian và công sức hơn phương pháp thông thường, nhưng nhờ thế mà chất lượng cũng sẽ được đảm bảo hơn
- Giá thành sản phẩm được sản xuất từ mô hình nông nghiệp xanh có cao hơn so với sản phẩm thông thường
Tại Việt Nam, các mô hình nông nghiệp xanh đang được ứng dụng nhiều tại các địa phương và mang lại nhiều kết quả khá khả quan, từng bước đưa nông nghiệp nước ta ngày càng phát triển và vươn ra thế giới.